Makarnanın Tarihi

İtalyanların “pasta – spaghetti”, Amerikalıların “spaghetti - noodles – macaroni”, İngilizlerin “pasta –macaroni”, Almanların Teigwaren - Spaetzli, Çinlilerin “mein”, Japonların “udon” adının verdikleri makarnanın kökenleri konusunda farklı fikirler üretilmiş olsa da, makarnanın tek bir kişi tarafından bulunmadığı ortak görüştür.

Makarnanın doğuş izlerine birkaç uygarlıkta birden rastlanabilir: Etrüsk ve Roma başta olmak üzere, Arap ve Çin uygarlıkları. Bazı Etrüsk mezarlarında makarna yapım aletleri bulunmuştur. Ev yapımı bu tür makarna, düz ve şeritler halinde kesilmiştir (daha sonra Romalılar tarafından “lagana” olarak adlandırılan bugünün lazanyası). Romalı yazar Apicius'un M.S.1. yüzyılda yazdığı de re coquinaia adlı kitapta bugünkü lazanyanın ilk tarifi yer alır.

Eski Roma, Arap ve Çin medeniyetlerinde makarna'nın kullanıldığını çeşitli tarihi kaynaklar belirtmektedir. Roma yakınlarında bulunan "Cerveteri"de yapılan kazılarda, Eski Roma dönemine ait makarna yapımıda kullanılan aletler bulunulmuştur. Romalıların "lagana" dedikleri Lasanya türü makarnanın da bu dönemden kalma olduğu düşünülmektedir. Milattan sonra 1. yüzyılda yaşamış olan Apicio, "De re coquinaria" adlı eserinde "Lagana" yani Lasanyadan söz etmektedir.

Arap medeniyetinde ise makarna ile ilgili kaynağa daha çok rastlamaktayız. 10. yüzyılda makarnanın kervanlar ve gemilerle nakledildiği, büyük fetihlerle birlikte çeşitli milletlerin de bu şekilde ilk defa makarna ile tanıştığını Arap tarihçilerin eserlerinden öğreniyoruz.

Çin medeniyetinde ise makarna kullanımı daha eskilere dayanıyor. Milattan önce 1700 yıllarında Çin'de makarna tüketildiği bilinmektedir. Kaşif Marco Polo'nun Çin'e yaptığı seyahat sonrasında 1292 yılında beraberinde "Spaghetti" adı verilen makarna çeşidini getirdiği bilinmektedir.

Sonuç olarak makarnanın birçok medeniyette kullanıldığı ve farklı şekillerde üretildiğini görüyoruz. Makarnanın zaman içerisinde gelişerek teknolojinin de kullanımıyla modern makarna çeşitlerinin ortaya çıktığını söyleyebiliriz.


Keşif gezilerinden çok önce bile makarnanın İtalya'da kullanılıyor olması, Marco Polo'nun Çin'den getirdiği pek çok yeniliğin arasında makarnanın yer almadığını gösterir. Ancak makarnanın antik dönemlerden (M.Ö. 1700-1100) beri Çin'de de kullanıldığı bilinmektedir.

19. yüzyılın sonuyla 20. yüzyılın başı arasında, makarna üretim teknolojisi değişmeye başladı. Makarna üretimi yüzyıllardır elle yoğurulan hamur kesilerek ve yine elle şekillendirilen parçalar güneşte kurutularak gerçekleştiriliyordu. 1890'da, sadece Cenevre eyaletinde, 62'si Porto Manrizio yakınında yer alan, 222 makarna fabrikası bulunmaktaydı. Bu fabrikaların yıllık ortalama üretimi 100.000 kg'dan fazla değildi.

İnsanların ilk makarna fabrikası ile tanışmaları çok eski değildir. Çin ve İtalyanlardan sonra makarna A.B.D.‘ye de girdi. İlk makarna fabrikası Brooklyn'de Fransız Antoine Zerge tarafından kuruldu. Birleşik Devletler'in ardından İsveç, Almanya, İngiltere'ye ve Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra tüm dünya ülkelerine yayıldı.